Rozwód a separacja – zagadnienia wstępne

Na wstępie należy stwierdzić, iż rozwód to nie to samo co separacja.

Zarówno Konstytucja RP jak i kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej k.r.i.o.) przyjmują zasadę trwałości związku małżeńskiego. Nie oznacza to jednak, iż nie ma możliwości jego rozwiązania. Obecnie przewidziano to w art. 56 § 1 k.r.i.o., którym wprowadzono instytucję rozwodu, który jest możliwy, jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Separacja jest stosunkowo młodym tworem, bo wprowadzonym ustawą z dnia 21 maja 1999 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks Cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1999 r. Nr 52, poz. 532).

Pisząc o separacji mam na myśli separację prawną – orzeczoną przez sąd, a nie separację w potocznym tego słowa znaczeniu – „jesteśmy w separacji”.

Rozwód a separacja – różnice i podobieństwa

Zgodnie z art. 61 [4] k.r.i.o.

Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej. 

Podobieństwa

Zarówno w wyroku orzekającym rozwód, jak i w wyroku orzekającym separację, sąd stosuje te same przepisy co do orzekania o winie, władzy rodzicielskiej, alimentów na dzieci, wspólnego mieszkania czy podziału majątku wspólnego.

Cóż zatem innego stanowi w tym przedmiocie ustawa?

Różnice

Przede wszystkim separacja, w przeciwieństwie do rozwodu, nie rozwiązuje małżeństwa, w konsekwencji nie można zawrzeć nowego związku małżeńskiego. Pomimo tego, iż sąd orzekł separację, małżeństwo nadal trwa.

Do orzeczenia separacji wystarczy wyłącznie zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (nie musi być trwały, jak w przypadku rozwodu).

Małżonek pozostający w separacji nie może powrócić do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa. Uprawnienie to przysługuje małżonkowi rozwiedzionemu w ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu.

Separacja – jakie wywiera skutki? Po co ją zawierać?

Separacja to nie tylko wzmianka w akcie małżeństwa. Głównym skutkiem jest powstanie ustroju rozdzielności majątkowej między małżonkami.

Poza tym zgodnie z art. 62 § 1 k.r.i.o.

Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki.

Orzeczenie separacji uchyla to domniemanie.

Separacja odnosi skutek także w prawie spadkowym – małżonkowie nie dziedziczą po sobie.

Doradztwo Liberte – prawnicy specjalizujący się w prawie rodzinnym, prawie cywilnym i prawie spadkowym.